ZSOŚS.440.57.2018

Na podstawie art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1257 z późn. zm.) oraz art. 22 i art. 27 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2016 r., poz. 922 z późn. zm.) w związku z art. 160 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1000 ze zm.) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie skargi Pana R. K. ([…]) na ujawnienie jego danych osobowych przez Sąd Rejonowy dla Ł. ([…])

odmawiam uwzględnienia wniosku

Uzasadnienie

Do Biura Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (obecnie: Urzędu Ochrony Danych Osobowych) […] października 2017 r. wpłynęła skarga Pana R. K. zwanego dalej Skarżącym, na ujawnienie osobie nieuprawnej jego danych osobowych o nieprawomocnym skazaniu przez Sąd Rejonowy w Ł.

W treści skargi Skarżący wskazał, że jest oskarżony w sprawie karnej toczącej się przed sądem od maja 2002 r., w której świadkiem jest L. K., a który nie ma statusu pokrzywdzonego i nie występuje w charakterze strony. Skarżący podniósł, że wyrokiem […] września 2017 r. został uznany przez Sąd Rejonowy za winnego, zaś wyrok nie jest prawomocny. Jak wskazywał dalej na ogłoszeniu wyroku nie był obecny świadek L. K., który nie miał informacji o skazaniu do czasu udostępnienia mu jej przez Sąd, co nastąpiło w następstwie zawarcia jej w zarządzeniu z […] września 2017 r. w przedmiocie odmowy przyjęcia zażalenia świadka. W treści ww. zarządzenia, które dołączone zostało przez Skarżącego, wskazano, że składający zażalenie „występuje w charakterze świadka, jego dobra prawne nie zostały bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwa, za które nieprawomocnym wyrokiem z dnia […] września 2017 (...) i R. K. zostali skazani". W związku z powyższym Skarżący dowodził, że dane o jego nieprawomocnym skazaniu „są danymi wrażliwymi z art. 27 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych Sąd Rejonowy wysyłając zarządzenie o takiej treści świadkowi udostępnił dane wrażliwe o nieprawomocnym skazaniu (a także o dacie zapadłego wyroku, sygnaturze sprawy) osobie nieuprawnionej tj. świadkowi. Ponadto Skarżący zauważył, że dane o jego skazaniu „ ...nie są w żaden sposób niezbędne L. K. do dochodzenia jego praw, albowiem jak wskazał sam Sąd Rejonowy dla Ł. w przywołanym zarządzeniu: nie jest on [świadek] pokrzywdzonym w rozumieniu art. 49 par 1 k.p.k. ..."

W związku z powyższym Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych w dniu […] stycznia 2018 r. skierował zapytanie do Prezesa Sądu Rejonowego w Ł. z prośbą o złożenie wyjaśnień w przedmiotowej sprawie. W odpowiedzi, która wpłynęła do Biura Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych […] stycznia 2018 r.. Wiceprezes Sądu wyjaśnił, że „w sprawie […] zarządzeniem z dnia […] września 2017 roku odmówiono przyjęcia zażalenia Pana L. K. na postanowienie z dnia […] marca 2017 roku o odmowie dopuszczenia do udziału w sprawie w charakterze oskarżyciela posiłkowego, jako niedopuszczalnego z mocy ustawy". Ponadto, jak wskazano w ww. piśmie „w ostatnim fragmencie uzasadnienia niniejszego zarządzenia wskazano, iż L. K. występuje aktualnie w charakterze świadka, a jego dobra, prawne nie zostały naruszone, ani zagrożone przez przestępstwa, za które nieprawomocnym wyrokiem z dnia […] września 2017 roku skazani zostali (...) i R. K. Odpowiadając na zarzuty podniesione w skardze strona ww. piśmie informowała również, ,,iż odpis niniejszego postanowienia przesłany została Panu L. K. na podstawie art. 100 par 4 k.p.k.. i art. 429 par 2 k.p.k., a ponadto podniosła, że „informacja o nieprawomocnym skazaniu jest faktem nie uchylającym w żadnym stopniu zasady domniemania niewinności., zaś ogłoszenie wyroku odbywa się jawnie i nie stanowi tajemnicy publicznej. Fakt nieprawomocności wyroku został w uzasadnieniu zarządzenia z dnia […] września 2017 roku wyraźnie zaznaczony".

W takim stanie faktycznym i prawnym Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych zważył, co następuje:

Ustawa o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 r. (Dz. U. z 2016 r.. poz. 922 z późn. zm.), zwana dalej „u.o.d.o.”, określa zasady postępowania przy przetwarzaniu danych osobowych oraz prawa osób fizycznych, których dane osobowe są lub mogą być przetwarzane  w zbiorach danych (art. 2 ust. 1 u.o.d.o.). W przypadku stwierdzenia naruszenia którejś z takich zasad, w szczególności art. 23 lub 27 u.o.d.o., Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych stosownie do dyspozycji art. 18 ust. 1 u.o.d.o. wydaje decyzję administracyjną. W tym zakresie może nakazać administratorowi danych usunięcie uchybień (art. 18 ust. 1 pkt 1 u.o.d.o.), uzupełnienie, uaktualnienie, sprostowanie, udostępnienie lub nieudostępnienie danych osobowych (art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy).

W niniejszej sprawie znaczenie ma przede wszystkim art. 27 ust. 2 pkt 2 u.o.d.o. który stanowi, iż przetwarzanie danych ujawniających pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne, przynależność wyznaniową, partyjną lub związkową, jak również danych o stanie zdrowia, kodzie genetycznym, nałogach lub życiu seksualnym oraz danych dotyczących skazań, orzeczeń o ukaraniu i mandatów karnych, a także innych orzeczeń wydanych w postępowaniu sądowym lub administracyjnym jest dopuszczalne. gdy przepis szczególny innej ustawy zezwala na przetwarzanie takich danych bez zgody osoby, której dane dotyczą i stwarza pełne gwarancje ich ochrony. Przepis ten w sposób jasny określa przesłankę dopuszczalności przetwarzania danych osobowych.

Biorąc powyższe pod uwagę, w ramach analizy przedmiotowego stanu faktycznego, należy również zwrócić uwagę na przepisy zawarte w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. (t.j. Dz.U.2017.1904 z późn. zm.) Kodeks postępowania karnego, zwanej dalej kpk. Zgodnie z art. 100 § 4 kpk postanowienie albo zarządzenie wydane poza rozprawą, od którego przysługuje środek odwoławczy, doręcza się podmiotom uprawnionym do wniesienia tego środka, a postanowienie kończące postępowanie jego stronom, chyba że byli obecni przy ogłoszeniu postanowienia albo zarządzenia. Stronom doręcza się również postanowienie wraz z uzasadnieniem w wypadku wskazanym w art. 98 § 2. Należy zatem zauważyć, że w świetle przytoczonego wyżej przepisu sąd zobowiązany był do dostarczenia świadkowi niniejszego zarządzenia w pełnym jego brzmieniu. Tym samym wydaje się być spełniona przesłanka z art. 27 ust. 2 pkt 2 u.o.d.o. Zarządzenie było bowiem wydane i dostarczone na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego. Dane dotyczące nieprawomocnego wyroku wydanego wobec Skarżącego były jego integralną częścią, w związku z powyższym zostały objęte tymi samymi normami płynącymi z przepisów kpk.

Ponadto w świetle art. 27 ust. 2 pkt 5 u.o.d.o. dopuszczalne jest przetwarzanie rzeczonych danych, gdy dotyczy tych, które są niezbędne do dochodzenia praw przed sądem. Jak podniósł Skarżący, w treści uzasadnienia omawianego zarządzenia Sąd wskazał, że „dobra prawne nie zostały bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwa”. Skarżący dowodził, że na tej podstawie można wnioskować, że przekazanie danych o jego nieprawomocnym wyroku zostały przekazane osobie do tego nieuprawnionej. Należy jednak pamiętać, że jak wskazuje się w doktrynie „w sposób szeroki należy rozumieć zwrot "dochodzenie praw" przed sądem. Należy go odnieść do działań wszystkich stron procesowych; chodzi tu zarówno o występowanie z roszczeniami, z oskarżeniem, jak i o obronę praw. Mogą to być prawa prywatne i prawa publiczne (np. związane z wyborami). Nie jest istotne, w jakim trybie następuje dochodzenie praw (w trybie procesowym lub nieprocesowym, zwykłym lub przyspieszonym). Za dochodzenie praw można też uznać występowanie w procesie cywilnym z roszczeniami ustalającymi i z roszczeniami zabezpieczającymi. W świetle art. 27 ust. 2 pkt 5 u.o.d.o. uprawnione do przetwarzania danych osobowych są zarówno organ sądowy, jak i strona występująca w postępowaniu lub jej pełnomocnik (adwokat). Dodajmy, że omawiane uprawnienie dotyczy danych osobowych wszystkich osób, o ile jest to niezbędne do dochodzenia praw; oznacza to, że np. pełnomocnik powoda może być na podstawie tego przepisu uprawnione do przetwarzania danych osobowych pozwanego " (por. Barta. Janusz. Fajgielski, Paweł i Markiewicz, Ryszard. Art. 27. W: Ochrona danych osobowych. Komentarz, wyd. VI. LEX, 2015). Biorąc zatem pod uwagę szerokie rozumienie „dochodzenia praw” należy wnioskować, że przetwarzanie danych Skarżącego spełniało przesłankę określoną w art. 27 ust. 2 pkt 5 u.o.d.o. W dodatku ocena spełnienia powyższego kryterium wydaje się spoczywać na Sądzie, który znając skomplikowany charakter sprawy, w której wydał omawiane zarządzenie, jest w stanie ocenić ewentualny rozmiar i charakter roszczeń, które mogą ujawnić się w przyszłości, czy też szerzej- jest w stanie ważyć i wskazywać jakie prawa podlegają ochronie. Odnosząc się zaś do kwestii „niezbędności” również trzeba pamiętać, że i w tym zakresie ocena co do stosowanej formy i treści orzeczeń stosowanych w postępowaniu sądowym należy do Sądu, nie zaś do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy również zaznaczyć, że orzeczenia sądowe podlegają kontroli w ramach, które przewidują odpowiednie w danej sprawie przepisy proceduralne, co bezsprzecznie wiąże się z zasadą niezawisłości i niezależności sądów. Wyrazem tej zasady może być, niezwykle istotny z punktu widzenia niniejszego aktu administracyjnego, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 marca 2001 r., zgodnie z którym Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (obecnie: Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych) w ramach kompetencji przyznanych mu ustawą nie może ingerować w sposób prowadzenia postępowań prowadzonych przez inne, uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, organy. Tym samym nie może ingerować w treść dokumentów zgromadzonych w aktach takich postępowań, jak np. w treść zarządzenia sądu. Prezes Urzędu nie jest organem kontrolującym ani nadzorującym prawidłowość stosowania prawa materialnego i procesowego w sprawach należących do właściwości innych organów, służb, czy sądów, których orzeczenia podlegają ocenom w toku instancji, czy w inny sposób określony odpowiednimi procedurami (sygnatura akt II SA 401/00).